Öğretme Sanatı – Bu makale, Richard Leblanc’a 10,000 dolarlık Seymous Schulich eğitim ödülünü kazandırmış ve The Teaching Professor dergisinin v.12 # 6, 1998 tarihli sayısında yayınlanmıştı.
2003 yılında Yeni Eğitim Dergisi’nin 2. sayısında yayınlandıktan sonra yüzden fazla yazıya bu makaleden (Yeni Eğitim Dergisi, 2. sayı) atıf almıştı.
Öğretme sanatına ilişkin etkili öğretim için on öneriyi kapsayan makaleyi yıllar sonra bir kez daha sunuyoruz.
Göreceksiniz ki, hala faydalanılacak bir yazı…
Bir: Öğretmeye Akıl ve Kalp Birlikte Katılmalıdır.
Öğretme Sanatı – Etkili öğretim, akılla birlikte yüreği de ortaya koymaktır. Bir içtenliktir. Öğrenciyi sadece iyi öğrenmesi konusunda motive etmek değil, aynı zamanda onların nasıl öğrenmeleri gerektiğini ve bu yolda ne gibi yöntemlere gereksinimleri olduğunu göstermeyi de kapsar.
Bunu eğitimci öyle bir tarzda yapmalıdır ki, öğrenci için belli bir anlamı ve bu anlam içinde belli bir yeri ve bütün bunların hafızasında bıraktığı bir şeyler olsun. Bu sizin öğretme sanatınıza olan bir tutkuyu gerektirir.
Bu tutkuyu özellikle öğrencilerinize hissettirebilmeniz lazım.
İki: Öğrencileri Birer Bilgi Tüketicisi Olarak Algılayın.
Öğretme Sanatı – Etkili öğretim, öğrencilere bir bilgi tüketicisi olarak davranmaktadır. Üretiminizin her aşamasında bulunmanız gerekir. Ürününüzün her şeyiyle ilgili olmalısınız. Yeni gelişmeler, yeni kaynaklar, alanınızı ilgilendiren her konuyla ilgili yeni gelişmelere duyarlı olmanız gerekir.
Bilgi yalnızca akademik dergiler ve yayınlar dünyasında yaşayan bir şey değildir. Etkili öğretim, bu bilgiyi gerçek hayatın dünyasına aktarır.
Öğretirken, teori ile pratik arasında iyi bir köprü kurmalısınız.
Fildişi kulelerde yaşayan insanların işi değildir öğretim.
Alanında her konuyla ilgili, diğer konularda uzmanlarıyla sürekli ilişki içinde olan, uygulamada yardımcı ve interaktif bir yaşam biçimini içeren etkili bir öğretim.
Üç: Etkili Öğretim, Dinleme, Sorgulama, Eleştirel Olma, Sorumluluk Duygusu Taşımayı Gerektirir.
Öğretme Sanatı – Her öğrencinin ve her sınıfın ayrı birer dünya olduğunu aklınızdan çıkarmamalısınız.
Cevapları siz değil, öğrenci bulmalıdır. Ama doğal olarak yol gösteren siz olmalısınız.
Karşılıklı, sözlü bir iletişim ağı kurmalısınız. Eğitim bu ağ içinde şekillenmeli. Öğrenciyi, her zaman daha iyi olanı bulmaya sürüklemelisiniz. Etkili öğretim aynı zamanda iyi insan olmakla ilgili bir şeydir de. Saygı ve bu saygının gerektirdiği eğitim uzmanı kişiliğiniz hayatınızın her alanında sizinle birlikte bulunmalı.
Dört: Etkili Öğretim, Uyulması Gerekli Katı Bir Müfredat Değildir.
Öğretme Sanatı – Katı ve kuralcı olduğunuz sürece, etkili bir eğitimci olamazsınız.
Aksine esnek, akıcı ve deneyimci bir tarz gerektirir.
Konuyu karşılıklı sorgulayan sınıfın da tepkilerini ve meraklarını göz ardı etmeyen bir süreç bu. Konunun değişen bağlamlarına ne kadar iyi ayak uydurabildiğinizle de ilgilidir. Sınıfta yapmak istediklerinizin yüzde onunu yaptığınızı hissedip kendinizi hala konuya meraklı buluyorsanız, böyle bir sürece girmişsiniz demektir.
Eğer konunuzla ilgili başka bir sürece sapmış ve bu süreç çocukları daha fazla bilgilendiriyorsa neden önceden düşündüğünüz süreçten kopmayasınız ki?
Etkili öğretim, yaratıcılık gerektiren bir dengeleme süreci değildir. Bir tarafta konuya hakim bir otorite olmak, diğer tarafta ise öğrencinin merakını kamçılamak…
Beş: Etkili Öğretim, Aynı Zamanda Bir “Tarz”dır.
Öğretme Sanatı – Siz, etkili öğretimin sadece bir eğlence gibi bir şey olması gerektiğini mi sanıyorsunuz? Yoksa, bahis mi oynuyorsunuz? Yani anlattığınız konunun ciddiyeti hiç mi yok?
Öğrenci, karşısında kürsüsüne ellerini dayamış, sürekli bir şeyler vızıldayan bir öğretmen görmek istemez. Öğrenci sınıftaki herkesi tanıyan bir öğretmen görmek ister.
Etkili öğretmen, kendisini bir orkestrayı yöneten bir maestro gibi algılamalıdır. Her öğrenci değişik bir enstrümanı, farklı performansta çalan bir müzisyen gibidir.
Etkili Öğretim Yazısı İçin Bunu da Okuyun
Öğretmeni, Öğretmen Yapan Nedir?
Altı: Etkili Bir Öğretimin Önemli Bir Unsuru Daha Vardır: Mizah.
Öğretme Sanatı – Öğrenciyi kendinizden korkutmamak için zaman zaman mizah kullanmalısınız. Zararsız ve sınıf düzeyine uygun şakalar yapmalısınız. Bu şakalar öğrenciyi kırmayacak şekilde olmalıdır. Şakalarınızla öğrenciye bir arkadaş olduğunuzu göstermelisiniz.
Yedi: Etkili Öğretim, Yetenekleri Ve Zihinleri Besler, Onları Korur ve Geliştirir.
Öğretme Sanatı – Her öğrenciye ayırdığınız bir zaman dilimi olmalıdır. Ayrıca dersinize ve anlatacağınız konuya hazırlanmak için de kendinize zaman ayırmalısınız. Konuyla ilgili konuyu zenginleştiren materyaller hazırlamalısınız.
Sekiz: Etkili Öğretim, Güçlü ve Hissedilebilir Bir Liderlik, Kurumsal Bir Destek, Kaynaklar, Personel Ve Tahsis Edilmiş Bir Fonla Desteklenmelidir.
Öğretme Sanatı – Etkili öğretim yalnız eğitimi ilgilendiren kurumlarla sağlanmaz. Bunu destekleyen ama görünmeyen başka kurumlarında desteğini gerektirir. Öğretim sürecinde yer alan tam zamanlı öğretmenden, ücretli öğretmene kadar, herkesin görüşünü kapsayan bir organizasyon eşgüdümünü şart koşar.
Dokuz: Öğretmek Aktif Danışmanlıktır.
Öğretme Sanatı – Etkili öğretim, kıdemli öğretmenlerle yeni öğretmenler arasında takım ruhunun teşvik edilmesi, mesleki gelişime katkı gibi meslektaş birlikteliğini desteklemek açısından aktif bir danışmanlık da gerektirir.
Böylece meslekte başarısızlığın önüne geçilebilir ve kariyer geliştirmek için de programlar geliştirilmiş olur.
On: Etkili Öğretim Bir Eğlence, Bir Tutku ve Sonuçta Gerçek Ödüllerdir.
Öğretme Sanatı – Her ne kadar bu ödüller açıkça görülmese de, öğrencinizin başarısını, gülen yüzünü ve daha iyi bir kariyere kavuşmuş olduğunu görmeniz bile, size sonuca ulaşmanın hazzını verecektir.
Etkili öğretmenler, bu işi bir sanat olduğu için yapar, para için değil… Bu onların yaşam biçimidir. Etkili öğretmenler başka bir şekilde de yaşayamazlar zaten.