Öğrenme stratejileri – Yeni Eğitim Dergimizin mottosunun “Öğren-Öğret-Değiştir” olduğunu fark etmişsinizdir. Bu mottoda öncelik öğrenmektir. Öğrenmeyen öğretemez, uygulayamaz ve değiştiremez. Anahtar kelimemiz “öğren!”dir.
Öğrenmenin kutsallığı yanında, insanın ancak öğrenmekle “insan” olabileceğine dair insan türünde ortak bir kanaat vardır. Gelişme ve büyüme zihniyetinin temeli öğrenmedir. Öğrenmek, bir bilim olduğu kadar bir sanattır da.
Bu süreçte, eğitimcilerin, öğretim ve öğrenimi bilinçli olarak tasarlamak, uygulamak ve değerlendirmek için kullanabilecekleri araç ve gereçleri geliştirmek ve hedef kitleye uygun bir öğrenme çerçevesi sunmak gibi bir görevi var.
Öğrenme, kendi etkileşimlerimiz, davranışlarımız, öğrenme alışkanlıklarımız ve tercihlerimizin bir ürünüdür.
Öğrenme, öğretmen ve öğrenci etkileşimindeki uyumun düzeyine göre o denli kolay yoldan gerçekleşebilir. Seçtiğimiz her ne olursa olsun, ister basılı bir ders kitabı, ister dijital bir araç olsun, kaynak seçimimiz hakkında eleştirel düşünmemize yardımcı olabilir.
Öğrencilerin öğrenmesini destekleyen birkaç stratejiden söz etmek istiyorum.
Öğrenme stratejileri – İçinden çok sayıda yöntem çıkaran üst düzey fikirlerdir. Burada size öğrenme stratejisi içinden dört tane yöntem çıkarmak istiyorum:
1- Hatırlama Uygulamaları
Öğrenme stratejileri – Bilgiye erişim, aslında öğrendiklerimizi kasıtlı olarak hatırlama uygulamasıdır. Hafıza, öğrenilmiş bilginin depolanması ve istenildiğinde o bilgilere kolayca erişimdir.
70 yıl boyunca yürütülen 200’den fazla hafıza araştırmasının analiz özeti, hafızanızı hatırlamaya uygun şekilde tasarlayıp kullandığınızda, bilgilerin kolayca hatırlandığını ve öğrenme ihtimalinin arttığını ortaya çıkardı.
Hafızanın bilinçli bir şekilde kullanılması durumunda, okuduklarımızdan veya dinlediklerimizden not tutmak ve notlara birkaç kez göz atmak o bilginin geri çağrılmasını kolaylaştıracaktır.
Laf aramızda; bu eşinizin doğum gününü hatırlamanız kadar önemlidir.
2- Kavram Haritalama
Öğrenme stratejileri – Beynimiz, bilgiyi bir analog kütüphane gibi üst üste satırlar halinde saklamaz.
Beynimiz daha çok bilgi parçalarını çapraz etiketleyen dijital veri tabanları gibidir.
Kavram haritaları, beynimizin bilgiyi nasıl çapraz etiketlediğinin resimli temsilleridir. Bir kavram haritası, öğrenme açısından özellikle etkili olması için iki şey yapar.
Birincisi, ilgili kavramları oklarla birleştirir ve ikincisi, bunların nasıl birbiriyle bağlantılı olduğunu ana hatlarıyla belirtir.
Öğrenmek çaba gerektirir. Bir kavram haritası üzerinde çalışarak derse yoğunlaşan öğrencilerin tahmin ettiğiniz gibi, daha başarılı öğrendikleri görülmüştür.
3- Detaylandırma
Öğrenme stratejileri – Neden? Nasıl? Bu neye benziyor? Farklılıkları Neler?
Bu sorular konuyu derinlemesine öğrenmek için sorulan detaylandırma sorularıdır. Sorular konuyu anlamada detaylandırmanın en kestirme yoludur.
Detaylandırma, beynimizin kavramları ve gerçekleri çapraz etiketlediği fikrine dayanan başka bir stratejidir.
Bir yazıya, metne veya bir konsepte ne kadar alakalı ayrıntı ekleyebilirseniz, içeriği o kadar çok detaylandırır, içine yerleştirilmiş ayrıntılarla bilginin hatırlanması o kadar kolay olacaktır.
Hashtag (# – Bir hashtag veya heştek pek çok mikroblog ve sosyal ağlarda bir sözcük ya da sözün başına kare işareti veya diyez işareti eklenerek oluşturulur.) olduğunu bildiğiniz her ayrıntıyı hayal edin.
Örneğin, “hayvanlar” ı okuduğunuzda, bir kaç tür hayvan ve hayvan örneklerini hatırlayabilir misiniz?
İddia ediyorum ki, evet, hatırlarsınız. Tüm bu kelimeler “Hayvan” kelimesiyle çapraz bir şekilde etiketlendiğinde hepsini hatırlarsınız.
Ne kadar çok detaylandırırsanız (kavramlara ne kadar çok hashtag eklerseniz), bilgileri çeşitli şekillerde hatırlama ve uygulama olasılığınız o kadar artar.
4- Dinlenme Aralığı Uygulaması
Öğrenme stratejileri – Öğrenmeye ara vermek önemlidir. Öğrenme-dinlenme-tekrar öğrenme şeklinde yapılan uygulamada anahtar bölüm “dinlenme”dir.
Dinlenme sonrasında hafızanızdaki bilgiler tekrar kazanılabilir.
Bu küçük zamanlama hilesi, aralıklı dinlenme ve uygulama adı verilen kanıta dayalı bir stratejidir.
Aralıklı uygulamanın yapmanızı istediği şey, öğrenmenizi zamana yaymaktır.
Bu nedenle, beş temel kavram içeren bir bölümü çalışmayı planlıyorsanız, bir günde beş kavramın tümü yerine, beş gün boyunca günde bir kavramı çalışın.
Bu doğru ve eğer amacınız gerçekten öğrenmek ve hatırlamaksa, yarın sabahki sınava yetişmezsiniz. Öğrenme bir süreçtir ve pekiştirme ile olgunlaşır.
Öğrenmeyi, pedagoji bilimlerinin merceğinden anlamak gerekir. Öğrenme bilimleri öğretme ve öğrenme hakkında öğrenen kişide farkındalık uyandırır.
5 – Nasıl Merak Ediyorsunuz?
Öğrenme stratejileri – Merak etmek ilme kapı açar; bunu Anadolu insanı irfanıyla iyi bilir. Bu konunun bilimsel alt yapısında beynin konular arasında nasıl bir bağ kurduğunu bilmek gerekir. İnsan merakını kendine yarar sağlayacak konulara odaklama eğilimindedir.
Sosyal hayatla bütünleşmiş bir öğrenme duygusal zekâyı da olumlu etkiler. Sosyal-duygusal öğrenme konusunun, bugün bu kadar önemli olmasının nedeni budur.
Daha da önemlisi, öğrenmede duygusal güvenliğin rolünü öğrenmek, insanların öğrenciyken de yetişkinlik döneminde de insanlarla ilişkilerde pozitif iletişim kurmaya yardımcı olacaktır.
6- Öğrenme Stilleri Efsanesi
Öğrenme stratejileri – Meşhur VAK öğrenmesi (Görsel, İşitsel veya Kinestetik) bir zamanlar çok etkiliydi, hatta modaydı. Sonradan bir de R harfi eklenmişti. R “Reading” yani “Okuma” kelimesini temsil ediyor. Böylece VARK da denildi. Bir öğrencinin baskın olan öğrenme stilini bilmek öğretmenlerin işini kolaylaştırıyordu.
Ancak bunları ayırmak yerine bir eğitim materyalini hazırlarken bu üç stili de kapsayacak şekilde düzenlemek gerekiyor. Bunun daha kalıcı bir öğrenme sağlayacağı açıktır.
üstelik internet teknolojilerinin arttığı günümüzde, VAK bütünsel olarak işlenirse çok faydalıdır.
Bazı eğitimciler, öğrenme stillerinin bir efsane olduğunu ileri sürüyorlar. Demek istedikleri benim söylediğimin benzeridir: Üç yoldan biriyle daha iyi öğrenmeye bağlı değiliz. Bunun yerine, bilgi bize birden fazla yolla sunulduğunda öğrenmeye daha hazırız, demektir.
Öğrenme bilimleri dünyasında birden fazla yol, birden fazla yöntem kullanma fikrine ikili kodlama (Dual Coding) deniliyor. Metin ve resimleri birleştirirken etkili öğrenmeyi destekleyen onlarca yıllık kanıtla, hesaba katılması gereken bir güç “dual coding.”
Sonuç: Öğrenme İçin sürece, Süreç İçin Sabırlı Olmaya İhtiyaç var
Öğrenme stratejileri – Öğrenme farklı yollarla farklı araç ve gereçlerle, farklı yöntemlerle ve öğrenme stilleriyle, bazen hepsi birden kullanıldığında kalıcı olarak gerçekleşir.
Kalıcı bilgiyi hafızamızdan tekrar geri çağırma tekniklerini, kavram haritalamayı, detaylandırmayı ve öğrenme sürecini zamana yayarak kalıcı yapabiliriz.
Bilgiyi aldıktan sonra, işliyoruz ve uzun süreli bellekte depolanan, zaten bildiğimiz diğer gerçekler ve kavramlarla ilişkilendiriyoruz.
Bu entegrasyon gerçekleştiğinde “öğrendik” diyoruz.
Genellikle bilgiyi artırmak zaman alır ve bu öğrenmenin bir ürünüdür.
1 Yorum