MEB Şura – Yirminci Milli Eğitim Şurası Üzerine Bir Değerlendirme-I

MEB Şura Üyesi İsmail Akbıyık Yazdı…

Bir şura daha tamamlandı. Yirminci Milli Eğitim Şurası 01-03 Aralık 2021 tarihlerinde Ankara’ da gerçekleştirildi. Şura üyesi olarak katılmış olduğum bu toplantıların değerlendirmelerine geçmeden önce kısaca milli eğitim şûrasının yapısı ile ilgili bilgi vermek istiyorum.

Milli Eğitim Şura yönetmeliğinde Şura’nın “Bakanlığın en yüksek danışma kurulu olduğu, Türk Milli Eğitim Sistemini geliştirmek, niteliğini yükseltmek için eğitim ve öğretim ile ilgili konuları tetkik eder ve tavsiye kararları alır.” der.

Şura’nın bakanın daveti üzerine dört yılda bir toplanması esas olmakla birlikte, Bakanın gerektiğinde şurayı olağanüstü toplantıya çağırma yetkisi de bulunmaktadır. “Gündemi, toplantı tarihi, doğrudan bakan tarafından tespit edilir ya da kurul tarafından belirlenerek bakana sunulur.” hükmü yer almaktadır.

“Gündemin belirlenmesinde merkez ,taşra birimleri ile diğer kurum ve kuruluşların görüşleri de alınabilir.” denmektedir

MEB Şura

Yukarıdaki kısa bilgilendirmeden sonra yirminci Milli Eğitim Şurasındaki temel konulara, öne çıkan maddelere ve sonuç bildirgesinde neler yer almakta, onları yazmaya çalışacağım.

MEB 7 yıldan sonra düzenlemiş olduğu Şurada “Eğitimde Fırsat Eşitliği” ana başlığında “Temel Eğitimde Fırsat Eşitliği”, “Öğretmenlerin Mesleki Gelişimi” ve “Mesleki Eğitimin İyileştirilmesi”  konularında özel ihtisas komisyonları ile çalışmalarını yürüttü.

Temel Eğitimde Fırsat Eşitliği

MEB Şura – Şura üyesi olarak temel eğitimde fırsat eşitliği komisyonunda görev aldık. Komisyonlara altı yüz civarında katılımcı davet edilmiş ve bunlar şuraya gönderilen maddeleri tek tek ele almış, tartışılmış, oylamalar sonunda çoğu oy birliği ile kabul edilmiştir.

Bu komisyonlarda alınan kararlardan önemli gördüklerimi burada sizinle paylaşmak isterim

Temel Eğitim de fırsat eşitliği komisyonu olarak kabul gören bazı önemli maddeler;

1-Okullarda ücretsiz öğle yemeği veya beslenme desteği sağlanmalıdır.

2-Egitime erişim için şartlı eğitim yardımı miktarları artırılmalıdır.

3-Eğitim öğretim hizmetlerinin daha etkili yürütülebilmesi için her okulun ihtiyaçlarının karşılanmasında okullar öncelenerek, okula özgü esnek bütçe sağlanmalıdır.

4-Dezavantajli bölgeler başta olmak üzere tüm okullara eğitim materyalleri, spor tesisleri, kütüphane, dijital içerik desteği verilmelidir.

5-Tüm öğrencilere ders kitaplarının yanı sıra yardımcı kaynak ve tamamlayıcı materyaller ücretsiz verilmelidir.

6-Eğitim kurumlarında kütüphanelerin kullanımı etkinleştirilmeli uzman kütüphaneci sağlık personeli temizlik ve güvenlik personeli istihdam edilmelidir.

Okulöncesi eğitimde alınan bazı önemli kararlar;

1-Okuloncesi öğretim programında çocuğun gelişim düzeyi dikkate alınarak din, ahlak ve değerler eğitimi yer almalıdır.

2-Çocuğun yaş ve gelişimsel özelliği dikkate alınarak bağımlılık yapıcı etkenlerle ilgili eğitsel içerikler hazırlanmalıdır.

3-Beş yaş okullaşma oranı yüzde yüze ulaştırılmalıdır.

4-Üç ve dört yaşa eğitim erişimi imkanları sunulmalıdır.

5-Okuloncesi öğretmenlikte dört yıllık okulöncesi öğretmenleri istihdam edilmeli bunların yanı sıra okulöncesi kurumlarına rehber öğretmen/ psikolojik danışman ,destek personeli, usta öğretici ve yardımcı personel istihdam edilmelidir.

Temel eğitim de özel eğitim ve rehberlik hizmetleri ile ilgili alınan kararlar;

1-Tüm eğitim kademelerinde ve sınıf seviyelerinde rehberlik hizmetleri güçlendirilmelidir.

2-Her okula en az bir rehber öğretmen atanmalı ve rehberlik dersine yer verilmelidir.

3-Aile – okul işbirliği için rehber öğretmenler için hazırlanmış değerlendirme formları kullanılarak e-okul üzerinden portfolya izlenmelidir.

4-Özel yetenekli öğrenciler, okul ortamında zenginleştirilmiş programlarla desteklenmelidir.

5-Özell yetenekli öğrencileri tanılama sürecinde üretkenlik becerileri değerlendirme sürecine dahil edilmelidir.

6-Rehberlik hizmetleri milli kültürümüzün, medeniyetimizin ve evrensel değerlerimiz dikkate alınarak yürütülmelidir.

7-Özel eğitim, rehberlik/psikolojik danışma hizmetleri, uluslararası sözleşmelere uyumlu hale getirilmelidir.

8-Güvenli eğitim iletişimi kavramı geliştirilmeli ve buna ilişkin program ve eğitimler yapılmalıdır.

Mesleki Eğitim de öne çıkan maddeler;

1-Mesleki ve teknik eğitimin özendirilmesi için başarılı öğrenciler başta olmak üzere tüm öğrencilere sağlanan burs ve diğer imkanlar artırılmalıdır.

2-Meslek liselerinde sınıf geçme ve sınav sistemi modüler eğitim sistemine ayarlanmalıdır.

3-Mesleki eğitimi tüm paydaşlarına yönelik Ahilik kültürü ve fıtrat geleneğine ilişkin farkındalık oluşturulmalıdır.

4-Mesleki ve teknik liselerde yabancı dil ağırlıklı programlar oluşturulmalıdır.

5-Öğrencilere bilgisayar ve tablet vb. teknolojik aletlerde vergi indirimi sağlanmalıdır.

Öğretmenlik mesleğine ilişkin öne çıkan öneriler;

1-Mesleki gelişim bütçesi oluşturulmalı bunun bütçesi de yapılmalıdır.

2-Öğretmenlik meslek kanunu acilen çıkartılmalıdır.

3-Öğretmenlerin lisansüstü eğitim yapmaları desteklenmeli ve teşvik edilmelidir.

4-Adaylık kaldırma sınavları kaldırılmalıdır.

5-Sözleşmeli öğretmenlik uygulaması kaldırılmalıdır.

6-Ögretmenlik bir kariyer mesleği olarak düzenlenmeli kariyer sürecindeki ilerlemeler de, öğretmenlerin özlük hakları daha anlamlı ve belirgin hale getirilmelidir.

7-Ögretmenlik mesleğini ve yöneticiliği daha cazip hale getirecek şekilde maaş ve özlük hakları yeniden düzenlenmelidir.

8-Ögretmenlere eğitim öğretim ödeneği yanında kendi mesleki gelişimlerinde kullanılmak üzere mesleki gelişim ödeneği tahsis edilmelidir.

9-Emekli ve görevdeki öğretmenlere 3600 ek gösterge verilmelidir.

10-Etkin bir denetim sistemi kurulmalı, öğretmenlerin öğretim liderliği yapacak şekilde yetiştirilmeleri sağlanmalıdır.

11-Okul yöneticiliği ikincil görev değil uzmanlık gerektiren yetki ve sorumluluklar dengesi sağlanmış profesyonel bir meslek olarak düzenlenmelidir.

Ayrıca;

Şurada ölçme değerlendirme üzerinde de durulmuş PİSA, TİMMS sınavları ve buna benzer sınavların önemine değinilmiştir

Şura sonucunda Milli Eğitim Bakanı bir değerlendirme yapmış ve alınan bu kararların kendisine emanet olarak teslim edildiğini bunların tek tek takipçisi olacağını, üç aylık periyotlarla değerlendirme yapacaklarını ve kamuoyuyla paylaşacaklarını dile getirmiştir.

MEB Şura ile ilgili Kısa Değerlendirme

Burada şunu belirtmek isterim ki, alınan kararların çoğu bütçe ile alakalı olup bunların kaynağının nasıl ayarlanacağı merak konusudur.

Bu şûrada dikkate değer bir açıklamada eski Milli Eğitim Bakanlarından Prof. Dr. Nabi Avcı’dan geldi. Avcı, “Şu ana kadar yapılan Milli Eğitim Şura kararlarını tekrar gözden geçirelim ve tavsiye kararlarından uygulanmayan maddelerin ele alındığı ayrı bir şura yapalım” dedi.

Yirminci Milli Eğitim Şurası kararlarının ülkemize ve eğitim camiasına hayırlı olmasını temenni ediyor, bizlerin de alınan kararların takipçisi olacağımızı da belirtmek isterim.

Şura değerlendirmelerine devam edeceğiz…

İsmail Akbıyık / 20. MEB Şura Üyesi / Yeni Eğitim Dergisi Yazarı