Çağdaş Türk edebiyatında tartışmasız önemli bir yeri olan İskender Pala’yı eserlerinden herhangi birini okusun veya okumasın, hepimiz duyduk, biliyoruz. Eğitim hayatımızda da adına sıkça rastladık. Türk romancılar içinde en çok merak edilen romancılarımızın önde gelen isimlerinden biridir. Peki İskender Pala Kimdir? İskender Pala’nın hayatı ve biyografisi sizlerle.
İskender Pala’yı Tanımak Neden Önemlidir?
Bir edebiyatçı olarak, şahsen, Pala’nın birçok eseriyle haşir neşir oldum. Özellikle divan edebiyatı alanında vermiş olduğu eserleri 4 yıl boyunca çokça kullandım. Daha sonra yazımın başlığından da anlayacağınız üzere, sizin gibi ben de kendime İskender Pala’nın kim olduğunu sordum.
Bu soruyu pusulam yaparak, başladım araştırmaya…
Araştırdıkça gördüm ki Pala, Türk edebiyatına muazzam eserler kazandırmış bir divan edebiyatı âşığı. Romanları birçok dile çevrilmiş, divan edebiyatı için hazırladığı sözlük bir başucu kitabı haline gelmiş, edebiyatın birçok türünde eserler vermiş ve siz okurların bu eserlere yönelik yorumları ise pozitifti.
Siz sevgili okurumuz da böyle kaliteli bir yazarın hayatını ve eserlerini bilmeli diye düşünerek bu yazıyı yazdım. Keyifli okumalar…
İskender Pala Kimdir?
Akademisyen ve yazar olan İskender Pala, Fatma ve Mehmet Pala’nın oğlu olarak 8 Haziran 1958 tarihinde Uşak’ta doğdu. Liseyi Kütahya’da yatılı olarak okudu. İki diploma ile mezun oldu. Daha sonra Erzurum’da Atatürk Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüne ve Konya’da Mühendislik Bölümüne girdi. Tercihini edebiyattan yana kullanarak İstanbul’a gitti, eğitimine burada devam etti. 1979 yılında mezun oldu. Divan edebiyatı (eski Türk edebiyatı) alanında 1983’de doktor, 1993’te doçent ve 1998’de profesör oldu.
Memurluk yaptı, gazetelere yazılar yazdı. 1982’de bahriyeli oldu, 1984 yılına kadar teğmenlik yaptı. Öğretmenlik yaptı. Daha sonra üsteğmenlik yapan Pala, 1987’de Boğaziçi Üniversitesinde öğretim üyesi olarak görev yapmaya başladı. Aynı zamanda 1994 yılına kadar yüzbaşılık görevine devam etti. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın yayın faaliyetlerini yürüttü. 1997 yılında ordu ile ilişkisi bitti. Çeşitli üniversitelerde öğretim üyeliği yaptı. 2015’te Başbakan başdanışmanlığı, 2017’de Cumhurbaşkanı danışmanı oldu. 1997’den bu yana İstanbul Kültür Üniversitesinde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır.
Edebî Kişiliği
Divan edebiyatının anlaşılması ve yeniden ilgi görebilmesi için çalıştı, ön yargıları kırmaya çabaladı. Bu bağlamda birçok seminer ve konferans verdi, etkinlikler düzenledi, okumalar yaptı. Tüm bu uğraşları büyük bir ilgiyle takip edildi. “Divan Şiirini Sevdiren Adam” olarak anıldı. Fakat tüm çabası bu alanla sınırlı kalmamış, edebiyatın pek çok alanında eserler vermiştir.
TRT’de ve NTV’de çeşitli programlar hazırladı ve sunuculuk yaptı. Ortaokul ve liseler için ders kitapları yazdı. 1982’den bu yana edebiyat ve sanat dergilerinde deneme, hikâye, anı türünde yazılar yazmakta. 1993’ten bu yana da sanat ve edebiyat içerikli gazete yazıları yazmaktadır.
Okumaya Peyami Safa’nın Dokuzuncu Hariciye Koğuşu ve Yalnızız adlı kitaplarıyla başladı. Bu okumaları Ömer Seyfettin, Refik Halid Karay, Reşat Ekrem gibi isimlerin eserleri takip etti. Yazmaya ilgisi ise lise yıllarında başladı. İlk roman denemesi olan “Bir Ömür Böyle Geçti”yi bu yıllarda yazdı. Divan şiiriyle İstanbul’da okurken tanıştı. Düzyazılarının yanında şiir de yazdı.
Eserlerinden Bazıları
Babil’de Ölüm İstanbul’da Aşk (2004): İlk romanıdır. Tarihî polisiye türünde olan eser, Fuzûlî’nin Leyla ile Mecnun mesnevisini baz alıyor. Romanın en ilginç yanı, ana karakterlerden birinin bir parşömen olması. Yazar aynı zamanda bilgi birikimini âdeta kâğıda dökmüş…
İki Dirhem Bir Çekirdek (2020): Deneme türünde olan eser, farklı hikâyeler anlatılır. Hikâyelerin içeriği atasözü ve deyimlerdir.
AbumRabum (2017): Polisiye roman türünde olan eser, bir gazetecinin işlenen bir cinayeti araştırırken tarihî eser kaçakçılığına rastlamasını konu alıyor. Bilgi açısından hayli yoğun olan roman, Pala’nın güçlü kaleminin bir yansıması…
Şah ve Sultan (2010): Tarihî roman türünde olan eser, Yavuz Sultan Selim’in hayatını, savaşlarını, edebiyatçı kişiliğini anlatıyor. Bir tarih kitabı gibi olmaktan ziyade edebî bir üslupla yazılıyor. Aynı zamanda Yavuz Sultan Selim’in şiirlerine de yer veriliyor.
Od (Bir Yunus romanı) (2011): Tarihî roman türünde olan eser, Yunus Emre’nin hayatını anlatıyor. İçeriği yoğunluklu olarak ilahî aşk temalıdır. Söz konusu Yunus olunca tema konu ile bütünleşiyor.
Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü (1989): Divan şiirinin başından sonuna kadar geçen her mazmuna, terime ve bilgiye yer veren bir sözlüktür.
İskender Pala’nın Diğer Eserleri
Kitab-ı Aşk (2005)
Mihmandar (Bir Eyüp Sultan Romanı) (2014)
Karun ve Anarşist (2017)
Bülbülün Kırk şarkısı (2015)
Kervan (2021)
İtiraf (2018)
Akşam Yıldızı (Bir Göbeklitepe Romanı) (2019)
Katre-i Matem (2009)
Efsane (Bir Barbaros Romanı) (2018)
Boğaziçi’ndeki Mücevher- Dolmabahçe Sarayı (2011)
İki Darbe Arasında (2010)
Şir-i Kadim (2004)
Ah Mine’l Aşk (2006)
Su Kasidesi (2009)
Perişan Gazeller (2005)
Aşk Bir Zamanlar (2020)
Vali Hanım (2020)
İskender Pala’nın Aldığı Ödüller
1989, Türkiye Yazarlar Birliği dil ödülü (Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü)
1990, AKDTYK Türk Dil Kurumu ödülü (Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü)
1996, Türkiye Yazarlar Birliği inceleme ödülü (Şairlerin Dilinden)
2001, Aydınlar Ocağı Kayseri Şb. Yılın Edebiyat Adamı ödülü
2001, Uşak Halk Kahramanı ödülü
Türk Patent ve Marka Kurumu Marka Ödülü
2013, Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü (edebiyat dalında)
2016, ODTÜ Genç Girişimciler Topluluğu-“Kültür Sanat Sektörü Yılın Girişimcisi Ödülü”
Sonsöz
Türk edebiyatına eserleriyle, çalışmalarıyla, dimağıyla ve ilgi alanlarını her mercekten paylaşmasıyla katkılarda bulunan değerli akademisyen ve yazar İskender Pala’nın bir romanından alıntıyla yazımı noktalıyorum:
“Elbette bilgi hem mutluluk, hem acı verir ama hiçbir acı cehaletten daha zahmet verici değildir.”
KAYNAKÇA
https://www.idefix.com/yazar/iskender-pala/s=259611