Henüzün Gücü – Carol Dweck yaptığı TEDX konuşmasına, ”Henüz değil.” kavramının kariyerinde nasıl gerçek bir dönüşüm noktası olduğunu anlatarak başlıyor.
Çocukların zorluklarla ve sorunlarla nasıl başa çıktığını araştırmak için, Dweck, 10 yaşındaki çocuklara onları zorlayacak sorular veriyor.
Bazıları şaşırtıcı şekilde olumlu tepki gösterirken diğerleri bunun felaket olduğunu düşünüyor.
Olumlu tepki gösteren grup, yeteneklerinin geliştirilebilir olduğunu düşünen “Gelişim zihniyetine” sahip çocuklardı.
Diğerleri ise başarısız olacağına inanan kalıplaşmış sabit zihniyete sahip çocuklardı.
Peki bu iki zihniyet çocukları nasıl farklı etkiliyor?
Orijinal Konuşmayı Dinleyebilirsiniz (İngilizce alt yazılı)
Chicago’da Bir Lise; Notun Adı: “Henüz Değil”
Henüzün Gücü – Chicago’da bir lisede, öğrencilerin mezun olmak için belirli sayıda dersi geçmeleri gerektiğini ve geçemedikleri ders için rakamsal bir değer vermeyip, “Henüz değil” notunu aldıklarını duydum.
Bunun harika olduğunu düşündüm.
Çünkü kalırsanız, ben ümitsiz vakayım diye düşünürsünüz. Ama eğer “Henüz değil.” notunu alırsanız, öğrenme eğrisi üstünde olduğunuzu anlarsınız. Bu size geleceğe doğru bir yol sunar.
“Henüz değil” kariyerimin ilk yıllarında kritik bir olaya içerik kazandıran, gerçek bir dönüm noktası oldu. Çocukların zorluklarla ve sorunlarla nasıl başa çıktıklarını görmek istedim.
Bunun için, 10 yaşındaki çocuklara onların çözebilmeleri için biraz daha zor olan sorular verdim. Bazıları şaşırtıcı şekilde olumlu tepki gösterdi.
Gelişme Zihniyetli Çocukların Düşünme Biçimi
Şöyle şeyler söylediler, ”Zorluğu severim!” veya ”Biliyorsunuz, bunun öğretici olmasını umuyorum.” Yeteneklerinin geliştirilebilir olduğunu anladılar.
Onlarda, gelişen zihniyet olarak adlandırdığım bir bakış açısı vardı.
Gelişme zihniyetine ve yeteneklerinin geliştirilebileceği fikrine sahip öğrenciler, çok derin bağlar kuruyorlardı. Beyinleri “Henüz değil.” demenin ateşiyle yanıyordu. Bunlar hatayı işliyor ve ondan ders alıp onu düzeltiyorlar.
Sabit Zihniyetli Çocukların Düşünme Biçimi
Ama diğer öğrenciler, bunun dramatik, felaket olduğunu hissettiler. Onların daha kalıplaşmış zihinsel bakış açıları ile zekaları sınava tabi tutulmuş ve başarısız olmuşlardı.
Henüzün gücünün tadını çıkarmak yerine, şu anın zulmüne tutunmuşlardı.
Sonra ne yaptılar? Ne yaptıklarını size söyleyeyim.
Bir çalışmada, eğer sınavdan kalırlarsa bir sonraki sefer daha fazla çalışmak yerine muhtemelen kopya çekeceklerini söylediler.
Başka bir çalışmada, başarısızlıktan sonra kendilerinden daha kötü yapan birini aradılar böylece bu kişiyi bulunca kendilerini daha iyi hissedeceklerdi.
Gelişim zihniyeti olmayan (Sabit zihniyetli çocuklar), çalışma boyunca zorluktan kaçtılar. Bilim insanları, bu öğrenciler bir hata ile karşılaştıkları zamanlarda, beyinlerindeki elektriksel aktiviteleri gözlemledi. Zihinlerinde neredeyse hiç etkinlik yoktu. Kolaya kaçıp, hatadan kaçıyorlardı. Hatanın üstüne gitmiyorlar ve bağ kurmuyorlardı.
Çocuklarımızı nasıl yetiştiriyoruz?
Çocukları “henüz” yerine “şimdi” için mi yetiştiriyoruz?
İyi not alma takıntısına sahip çocuklar mı yetiştiriyoruz?
Büyük hayaller kurmayı bilmeyen çocuklar mı yetiştiriyoruz?
Onların en büyük hedefi bir sonraki 80-90 puan almak veya bir sonraki sınav notu mu?
Daimi onaylanma ihtiyacını geleceklerine taşıyorlar mı?
Belki evet, çünkü işverenler ödül temelli eğitimi eleştirerek, “bir gününü ödülsüz geçiremeyen genç çalışanlarla dolu bir nesil yetiştirdik”, diyorlar.
Peki, ne yapabiliriz?
“Henüz”e ulaşan köprüyü nasıl kurabiliriz?
Henüzün Gücü – İşte Henüzün Gücü için yapabileceklerimizin bazıları:
Öncelikle, çocuklarda zekâ ya da yeteneği övmek yerine, bilgece çabayı övün.
Bu tavrı bırakın; başarısız oldu. Bunu artık tekrarlamayın.
Çocukların gelişme süreçlerini övün.
Onların çabalarını, stratejilerini, odaklanmalarını, azmini övün.
Onların gelişimini övün.
Gelişme sürecini övün.
Daha atılgan ve dirençli çocuklar olsunlar.
“Henüz”ü ödüllendirmenin başka yolları da var.
Yakın zamanda Washington Üniversitesinden oyun üzerinde çalışan bilim adamları ile “henüz”ü ödüllendiren yeni bir online oyun tasarladılar.
Oyunda öğrenciler stratejileri, çabaları ve ilerlemelerinden dolayı ödüllendirildi. Klasik bir matematik oyunu doğru cevabı şu an verdiğinizde ödüllendirme yapıyor. Ancak bu oyun süreci ödüllendiriyor.
Daha çok çaba, daha fazla strateji, daha uzun uğraş süreleri ve çok zor sorularla karşılaştıklarında daha çok azim gösterdiklerini gördük.
Sadece ”henüz” ve ”henüz değil” kelimelerinin çocuklara daha fazla güven verdiğini geleceklerine bir yol kurduğunu gördük ki bu daha büyük bir devamlılık sağlıyor.
Aslında öğrencilerin zihniyetlerini değiştirebiliyoruz.
Henüzün Gücü – Bir çalışmada, onlara yeni ve zor bir şey öğrenmek için kendilerini rahat ettikleri alanın dışına çıkmaya her zorladıklarında, onları daha akıllı yapan, beyinlerindeki nöronların yeni ve daha güçlü bağlar kurduğunu öğrendik.
Öğrencide Gelişme Zihniyeti Gerekiyor!
Henüzün Gücü – Bu çalışmada ”gelişme zihniyeti” öğretilmeyen öğrenciler okul hayatlarında düşük notlar gösterdiler.
Ancak bunun öğretildiği öğrencilerin notlarında çıkışlar görüldü. Bu türde bir gelişimi şu ana kadar binlerce çocukta gözlemledik, özellikle güçlük çeken öğrencilerde.
Eğitimciler gelişme zihniyetinin olduğu, “henüz”e dayalı sınıflar oluşturduklarında eğitim eşitliği gerçekleşiyor.
Yakın zamanda 13 yaşındaki bir çocuk mektubunda şunu demiş:
“Sevgili Profesör Dweck, yazılarınızın bilimsel araştırmalara dayalı gerçeklere dayanmasını takdir ediyorum ve bu nedenle yazdıklarınızı uygulamaya karar verdim.”
“Şimdi anlıyorum ki, hayatımın çoğunu boşa harcamışım!” (13 yaşındaki çocuk)
Yeteneklerin böylesine büyük gelişimlere açık olduğunu öğrendiğimizde, çocukların, tüm çocukların, o gelişmeyi yaşatacak yerlerde, “henüz”lerle dolu yerlerde yaşamaları temel insanlık hakkı haline gelsin.