Eğitim hayatımızın ilk günlerinden aşinayız; “Oğlum koşma!” “Kızım sakin ol!” “Üfff! Bu çocukları zapt etmek ne kadar zor!” Nasıl tanıdık geldi mi? Bana geldi; öğrenciliğimde benim gibi hareketli öğrencileri uzaktan sopa göstererek dizginleyen eli sopalı öğretmenler gitti; şimdi demokrat öğretmenler var; onlarda “laf olsun diye” “susun, pusun diyorlar.” Bugün sizlere Finlandiya Okulları üzerinden tam da bu konuda bir perspektif kazandıracağız.
Bu laflar çok sık kullanılıyor, Ama dinleyen kim?
Hem öğretmenlerimiz de yöneticilerimiz de “Bu çocuklar neden bu kadar koşturuyorlar?” diye kendi kendilerine de sormuyorlar.
Oysa biraz düşünseler, çocuklara hak vereceklerdir, çünkü basitçe söylemek gerekirse, çocuk hareket ister, hareketle büyür. Büyüme çağındaki çocuk enerjisini dışarı atacaktır. Bu nedenle ya spor dallarında aktivitede bulunacak ya koridorlarda veya okul bahçesi gibi “üzerimde koş” mesajı veren mekanlarda koşturup duracaktır.
Peki çocukların bu koşuşturmalarını kanalize edebilir miyiz?
Finlandiya okulları ve çok övülen eğitim sistemiyle dünyada adından söz ettiren bir ülke. Kaynağını hatırlamıyorum ama son bir yıl içinde olduğu kesin, Finlandiya Eğitim Bakanlığı, ilkokul yaşı çocukları için ağaçlara tırmanma egzersizleri koymuştu. Bildiğini;, köylerde sürekli tırmandığımız ağaçlar bunlar.
Daha sonra öğrendim ki Finlandiya Eğitim Bakanlığı “Hareket Halinde Okullar” adıyla yeni bir projeyi hayata sokmuş.
Proje şudur:
“Finlandiya Okulları Hareket Halinde”, Fin kapsamlı okullarda fiziksel olarak aktif bir kültür oluşturmayı amaçlayan ulusal bir eylem programıdır.
Programın amacı, özellikle teneffüslerde ve akademik derslerde fiziksel aktiviteyi teşvik ederek ve aşırı oturmayı azaltarak okullarda fiziksel olarak aktif bir çalışma kültürü oluşturmaktır.
Programa7-16 yaş grubundaki öğrenciler dahil edilmiş.
Programa katılan okullar ve belediyeler, okul günlerinde fiziksel aktiviteyi artırmak için kendi bireysel planlarını uyguluyorlar.
Belediyelerin ve okulların (2,116 okul) %90’ından fazlası programa katılmaktadır.
“Finlandiya Okulları Hareket Halinde” programı bir pilot aşamayla (2010-2012) başlamış. 2015-2018 yıllarında program, Finlandiya Hükümet Programında bilgi ve eğitim alanındaki kilit projelerden biriydi.
Program Finlandiya Ulusal Eğitim Ajansı ve Eğitim ve Kültür Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Program, Spor ve Sağlık Bilimleri Araştırma Merkezi tarafından koordine edilmiş.
Fiziksel aktivite ve hareketsiz zaman
Program kapsamında şu amaçlar yer almış:
Okul çağındaki çocuklar arasında fiziksel aktivitenin teşvik edilmesi, hem fiziksel aktivitenin arttırılmasından hem de hareketsiz zamanın azaltılmasından oluşur.
Bu çerçevede öğrenciler okullarına yürüyerek veya bisikletle gidiyorlar. Okulda da bisiklet koyma yerleri yapılmış durumda.
Okul günü boyunca, daha fazla beden eğitimi dersi ekleyerek, aktif işe gidip gelmeyi teşvik ederek ve fiziksel olarak aktif molaları teşvik ederek fiziksel aktivite arttırılabilir.
Okul dersleri sırasında, optimal öğrenmeyi desteklemek ve uzun süre sürekli oturmaktan kaçınmak için kısa aktif molalar içeren aktif öğrenme yöntemleri uygulanarak hareketsiz davranışlar azaltılıyor. Bu konuda öğretmenler yetkilendirilmiş.
Okul dersleri sırasında aşırı oturmayı azaltmak sadece öğrencilerin değil, tüm okul personelinin programa katılması için bir fırsat olarak değerlendirilmiş.
İşte ağaca tırmanma olayının kaynağı da bu proje!
Daha fazla bilgiyi bu adresten öğrenebilirsiniz. https://liikkuvakulu.fi/.
Yazar – Sergen Sazak / Yeni Eğitim Dergisi Yazarı