Dijital Yayıncılık – İnsan okur. İnsanın varoluş çabası “okuma” eylemi üzerinden gerçekleşir; yani okumak, var olmaktır, okumayanın varlığı ise şüphelidir!
Okumak deyince yalnız basılı materyalleri anlamak eksik olur, bir başka okuma, görsel materyalleri ve özellikle dijital olanları okumaktır.
Daha fazlasını söyleyeyim; görsel okuma tabiatı, yeryüzünü ve içindekileri, gökyüzünü ve görebildiklerimizi de okumak ve düşünmektir.
Okumak, isteyende alışkanlık yapar; yani okuma alışkanlığı. Bu alışkanlığa müptela olmak en güzel alışkanlıklardan biridir.
Dünya toplumlarının en büyük problemi ve en büyük mücadelesi “okuma” alanında olmuştur. Okuma becerisine sahip bir insanda okuma alışkanlığı, üst düzey zihinsel bir aktivitedir. Eğitimin de temeli amacı kendi kendine öğrenme becerisi kazanmış bireyler yetiştirmekse, bunun yolu bireyin okuma becerilerini geliştirmesiyle mümkün olabilir.
Dünya basılı kitap peşindeyken, internet teknolojilerinin gelişimiyle birlikte her konuda bir elektronik dalga esmektedir. Araştırmalara göre, 2030 yıllarında basılı materyallere rastlamamız zorlaşacak. Kısacası “elektronik yayıncılık” daha da canlanacak; gazeteleri ve dergileri artık ekrandan okuyacağız.
Diijital yayıncılık kendi jargonunu da üretmektedir. Bunlardan bazıları size yabancı gelmeyecektir: e-kitap, e-dergi, e-okuyucu, e-risale, e-dost, e-kardeş, e-anne ve e-baba! (şaka!)
e-Kitap ve e-Dergi Nedir? e-Okuyucu Kimdir?
Dijital Yayıncılık – “e-kitap nedir?” diye sorulan birine semavi dinlere inanan insanlara verilen genel bir isim olan “ehl-i kitap demektir”, demiştim. Yani “e-kitap”, “ehl-i kitab”ın (kitap ehli, kitap düşkünü demektir.) kavramının kısaltılmasıdır, şeklinde bir yorum-kavram üretmiştim!
Gerçek e-kitap tanımı şöyledir:
Bir bilgisayar ekranında veya bir mobil cihazda, görüntülenmek üzere dijital formata dönüştürülmüş kitaba e-kitap denir.
Bir e-Kitap, bilgisayar ekranları veya mobil cihazlar gibi herhangi bir dijital cihazda okunmak üzere dijital bir formata dönüştürülen, üstünde değişiklik yapılamayan bir kitaptır.
Oldukça basit; elektronik bir kitaptan söz ediyoruz. Elektronik kitap okuyanlara da e-okuyucu denilmektedir.
Z Kuşağı ve Elektronik Ortam
Dijital Yayıncılık – Görünürlüğe önem veren Z kuşağının ekranlı dijital aletlere karşı bir zaafı vardır. Çünkü onlarla büyüdüler. Yetişkinlerin 40’lı yaşlarda tanıştığı dijital medya ve bilgisayar teknolojilerine, z kuşağı bu teknolojiyle doğdu ve büyüdü.
Peki gerçek buysa, bu zaafı bir okuma alışkanlığına dönüştürmek için bir fırsat olabilir mi?
“Öğrencilerin e-Kitap Okuma Tutumlarının İncelenmesi”
Araştırmasına göre, “Teknolojinin gelişmesiyle okuma alışkanlıkları da değişmeye başlamıştır. e-kitap kavramı dünya ölçeğinde okuma kavramına ve okuma etkinliklerine eklemlenmiştir.”
e-okuyucu, tablet, dizüstü bilgisayar, masaüstü bilgisayar, akıllı telefon gibi çok sayıda teknolojik araçlarla e-kitaplar okuyabilmektedirler.
Bugün amazon.com veya diğer dijital kitap üreten yayın evlerinin KİNDLE gibi kendilerine özgü e-kitap okuma araçları vardır.
e-kitapların ülkemizdeki yaygınlığı pek ülkeye göre daha azdır. Dünya üzerinde yapılan bazı çalışmalar gençlerin e-kitap okumayı okumaya sevgiyle başladıklarını ortaya koymaktadır. Bu değişim, araştırmacıları ülkemiz öğrencilerinin e-kitap okuma tutumlarını belirlenmeye yöneltmektedir. Böylelikle e-kitap önündeki engel kaldırılabilecektir.
Çelik’in (2015) makalesine göre, araştırmacılar e-kitap okumaya yönelik Tutum ölçeğini (EKOT) 9.10.11.12. Sınıflardan toplam 491 lise öğrenci üzerinde uyguladılar. Araştırma sonucunda ortaya çıkan okuma sıklığı e-kitap okumaya dönük tutumlarda bir olumsuzluk görülmemekle birlikte, e-kitap okuma tutum düzeyi 9. sınıflarda daha yüksek bir oranda görülürken, sınıf düzeyi arttıkça e-kitap okuma tutumu değerlerinin düştüğü görülmüştür.
Anadolu Liseleri Daha Çok Okuyor!
Yani, arkadan gelen kuşaklar, e-kitap üzerinden okuma yapmaya olan tutumları, kendilerinden büyük yaşlardakine göre daha olumlu bulunmuştur.
Çalışmanın diğer bir sonucuna göre e-kitap okuma tutum düzeyi en yüksek olan okul türü Anadolu Lisesi, e-kitap okuma düşük okul türü ise Fen Lisesi’dir.
Yazar Araştırmacı: Sergen Sazak / Yeni Eğitim Dergisi
Kaynak
Celik, T. (2015). Öğrencilerin E-kitap Okuma Tutumlarının İncelenmesi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 10/3 Winter, 2015, p. 271-284 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.