Dijital kitap-basılı kitap – Baştan söyleyelim; dijital kitaplarda yer alan oyunlar, sözlükler ve diğer e-kitap eklentileri çocuklar için dikkat dağıtıcı olabilir. Çocuklar için hazırlanmış resimli kitaplarla ilgili 39 çalışmanın meta-analizine göre, çocukların okuma-anlama testlerinde, basılı bir kitap okuduktan sonra daha iyi puan aldıklarını ortaya çıkardı; dijital kitap okuduktan sonra değil.
Son 2 yılı aşkın, salgın nedeniyle kütüphanelerin kapatılması ve kitapçılara uğrayanların azalması gibi pek çok neden, dijital resimli kitapların salgın sırasında bir nimet olduğunu gösterdi.
Bu ortamda, ebeveynler çocuklarının okumasını sürdürmek için tabletler, akıllı telefonlar aldılar ve bu dijital platformlara kitap üstüne kitap indirdiler.
Bunu yalnız ülkemiz için demiyorum; küresel ölçekte gerçekleştiğini söylüyorum; ülkeler bazına inmiyorum.
Teknoloji bir yandan dijital ortamları hareketlendirirken, öte yandan, yazıcılardan çıktı almak yoluyla pek çok malzeme dijital ortamdan kağıtlara, yani basılı materyale dönüştürüldü.
Eski alışkanlıklar
Dijital kitap-basılı kitap – Ancak pandemi sona erdiğinde, birçok ebeveyn bir ikilemle karşı karşıya kaldı. E-kitapları yazdırmak veya ekrana yapıştırarak bu yöntemi sürdürmeli miyiz?
Ülkemizde Bakanlık yetkilileri de “dijital eğitimi unutun” babından, yüz yüze eğitimin yerini hiçbir eğitim dolduramaz diyorlar.
Acaba böyle midir gerçekler?
Dijital kitap-basılı kitap – Geçenlerde https://journals.sagepub.com’da yayınlanan dijital resimli kitaplarla ilgili tüm araştırmaların yeni bir analizi bu sorunun cevaplanmasına yardımcı oluyor.
Cevap kesin değil:
Kağıdın genellikle dijitale göre bir somut bir üstünlüğü var; ancak istisnalar da vardır.
Dijital kitaplar, kurgusal olmayan metinler ve kelime dağarcığı oluşturmak için daha iyi bir seçenek olabilir. Bazı dijital hikaye kitapları daha iyidir; araştırmacılar, hikayeyle ilgili belirli ekstraların bir çocuğun kavrayışını artırdığını ancak nadiren görüldüğünü keşfettiler.
Büyük ölçüde, çocuklar için dijital resimli kitaplar üzerine yapılan araştırmalar, yetişkinler için e-kitap çalışmalarında gördüklerimizi yansıtıyor.
Okuduğunu anlama kağıt üzerinde üstündür ancak kağıdın yararı yetişkinler için daha güçlü ve çocuklar için daha küçük görünmektedir.
Araştırmacılar, beynin kağıt tercihinin arkasındaki nedenlerin iki grup için farklı olabileceğini düşünüyor.
Yetişkinler söz konusu olduğunda, ekranlarda okumaya koyduğumuz çaba eksikliği olabilir.
Çocuklar söz konusu olduğunda, dijital resimli kitaplara yaygın olarak eklenen zil ve ıslıkların çoğu – tıklamak için düğmeler, açılır pencereler, oyunlar ve sesler – dikkat dağıtıcı olabilir.
Dijital kitap-basılı kitap – Dijital resimli kitaplar 1980’lerden beri ortalıkta dolaşıyor, ancak küçük çocukların ne kadar dijital ve basılı olarak öğrendiklerini doğrudan karşılaştıran ve öğrenmeyi güvenilir bir şekilde ölçen şaşırtıcı derecede az araştırma var.
Avrupalı araştırmacılardan oluşan bir ekip araştırma literatürünü inceledi ve dünyanın dört bir yanındaki uzmanlarla konuştu ve okuduğunu anlama, kelime dağarcığı gelişimi veya her ikisini de ölçen yalnızca 39 çalışma buldu.
Çalışmaların çoğu Amerika Birleşik Devletleri’nde yapıldı ancak bu okuma araştırması İngiltere, Kanada, Hollanda, Arjantin, Tayland, Ürdün ve İsrail’de de yapıldı.
Çalışmalara sekiz yaşına kadar olan çocuklar dahil edildi. Bazıları bağımsız olarak okuyacak kadar yaşlıydı, ancak kulaklıkla dijital bir kitabın sesli anlatımını dinliyordu.
İki yaşın altındaki en küçük çocuklar üzerinde yapılan bir araştırmada, ebeveynler çocuklarını her iki format için de kucaklarında tuttu. Dijital versiyonda kaydedilmiş bir sesle birlikte ebeveyn, yüksek sesle hayvanlar hakkında bir kitap okudu. Basılı formatta çocuk, sayfalarda resmedilen at veya koala gibi hayvanların adlarını okuyan kendi ebeveyninin sesini farketti..
Dijital kitap-basılı kitap – Güney Dakota Üniversitesi’nde bu deneyi yürüten bir eğitim psikoloğu olan Gabrielle Strouse, çalışmasındaki çocukların çoğunun hiç dijital bir kitap görmediğini ve bu kitabın yeniliğinin büyüleyici olabileceğini ve çocukların daha fazla dikkat etmesine neden olabileceğini söyledi.
Diğer çalışmaların çoğunda çocuklar dijital kitaplarda kendileri gezebildiler. Bazen dijital metinler tıpkı basılı sayfa gibi durağandı. Diğer zamanlarda, çocuk kelimeleri duyduğunda metin kalın yazı tipine taşındı veya değiştirildi.
Çocuklar, dijital kitapların içine yerleştirilmiş çok sayıda etkileşimli düğme, açılır pencere ve oyun türünün ilgisini çekti. Doğru yere bir dokunuş bir ses çıkarabilir. Çocuklar ekranda gizlenmiş hazineleri arayabilirler. Kırmızı Başlıklı Kız’ın yeniden anlatılması, çocuktan karakteri sanal bir fırçayla boyamasını veya bir eylemi gerçekleştirmek için karakteri sürüklemesini isteyebilir. Norveç’teki Stavanger Üniversitesi’nde erken çocukluk gelişimi profesörü olan Natalia Kucirkova, “Eğlenceli ve zevkli ama hikayeyle hiçbir ilgisi yok” dedi.
Mart 2021 resim kitabı meta-analizinin yazarlarından Küçükirkova, ekibinin hangi dijital geliştirmelerin işe yarayıp hangilerinin yaramadığını öğrenmek istediğini açıkladı. Tüm eklentileri hikayeyle ilgili veya hikayeyle ilgili olmayan olarak kategorize ettiler. Ne kadar ilgisiz zil ve ıslık çalarsa, bir çocuğun hikayenin dijital versiyonunu okuduktan sonra anlamasının basılı versiyona kıyasla o kadar kötü olduğunu buldular.
Kucirkova, birçok dijital kitabın çocukları aşırı heyecanlandırdığına ve ilgisiz eklentilerin bir çocuğun “bilişsel yükünü” aşırı yüklediğine inanıyor.
Gözleriyle mektup ve resim çekerken, kulaklarıyla ses çıkarırken ve ekrana parmaklarıyla dokunurken “Dijital kitaplarla çocuklar farklı duyulardan pek çok uyarılma alıyorlar” dedi. “Çok fazla uyarımınız varsa, bir bireyin işlemesi gereken bilgi miktarı daha fazladır. Dijital cihazdan aldıkları geri bildirimler çocukları bunaltıyor. ”
Araştırmacılar, aksine, hikayeyle ilgili geliştirmelerin anlatıyı güçlendirdiğini ve anlamayı geliştirdiğini buldular. Hikayenin merkezinde yer alan yeni kelimelerinin tekrarı yardımcı oldu. Bir kitap, çocukları kendi hikayelerini oluşturmak için dijital kitaptaki hikaye karakterlerini kullanmaya teşvik etti. Küçükova, “Bu tip oyunlar hikayeyi hatırlamak için çok elverişli” dedi.
Başka bir dijital kitap, çocuktan hikayeyi başka biriyle paylaşmasını istedi. Diğer etkili dijital yönlendirmeler, bir ebeveyne yönlendirildi ve bir çocukla dijital bir kitap okurken ona neyi işaret etmesi veya sorması gerektiğini söyledi. Küçük bir kurbağayla ilgili bir kitapta, bir ebeveyn işaret edip bir soru sorabilir, “Kurbağa burada olabilir mi?” aynı anda çocukla ve hikaye çizgisiyle bağlantı kurmak. Başka bir deyişle, çocuğunuzla birlikte aktif olarak bir resimli kitabın dijital versiyonunu okumak anlamak için iyidir.
Küçük dijital geliştirmeler bile aslında her iki yönde de büyük fark oluşturuyor; çocukta öğrenemyi hızlandırabilir de, dikkatini dağıtabilir de”dedi Küçükova.
Ortak bir özellik olan yerleşik sözlükler her iki şekilde de çalıştı. Açılan tanımlar çocukları anlatıdan uzaklaştırabilir, anlamayı zedeleyebilir, ancak arzu edilen yeni kelime kelimelerini öğretmede etkiliydi. Pek çok eski resimli kitap için sorun olmayabilir. Örneğin, yukarıda anlatılan hayvan isimleri kitabında hiçbir anlatı öyküsü yoktu.
Nitekim, yazarlar 39 çalışmadaki kitaplara türe göre baktıklarında, dijital versiyon genellikle kurgusal olmayanlar için daha iyiydi ve genellikle takip edilecek bir anlatı hikayesi çizgisi yok. Kurgu, aksine, kağıt üzerinde genellikle daha iyiydi.
Kuzey Dakota Üniversitesi’nde dijital kitaplar okuyan bir okuma uzmanı olan Virginia Clinton-Lisell “Dijital kitaplar çocuğunuzun daha fazla kitap okuyacak kadar ilgi çekici olması durumunda okuduğunu anlamanın hafif bir zararının buna değebileceğini belirtti.”
Dijital kitap-basılı kitap – Araştırmada, 39 çalışmanın hiçbiri, çocukların dijital kitaplara eriştiklerinde daha fazla okuyup okumadıklarına bakmadı.
Clinton-Lisell, “Bir ebeveyn, belirli bir kitabı anlama konusundaki küçük bir farkla fazla ilgilenmemelidir” dedi. Sonuç olarak, eğer çocuğunuzun okumasını sağlayan dijital bir kitapsa, bu harika. ”
Küçükirkova için dijital kitapların geliştirilmesi bir “sosyal adalet” meselesidir. “Ne yazık ki, birçok dijital kitap gerçekten düşük kalitede” dedi. “Okumanın yetişkinlerin hoşuna giden bir aktivite olmadığı ve çocuklarıyla birlikte keyif alamayabilecekleri pek çok aile olduğunu unutmamalıyız. Yani bu ailelerde, çocuğa okuyan bir kitaba sahip olmak çok büyük bir varlıktır. En azından iki formatın kalitesini eşitlememiz gerekiyor. “
Yazarlar, dijital kitabın sevgi dolu yetişkinin yerini alabileceğini söylemiyor; sadece başka bir şey yoksa bile bunun iyi bir okuma yedeği olabileceğini söylüyorlar.